Today is Thursday, 28 March 2024
Lection
Gazeta parafialna

Theology

Świątynia jako synteza sztuk

O. Paweł Florenski

W świątyni, zasadniczo biorąc, wszystko jest ze sobą wzajemnie powiązane. Architektura kościelna na przykład uwzględnia tak zdawałoby się nic nie znaczącą sprawę, jak rozchodzenie się we wnętrzu świątyni dymu kadzidlanego. Mam na myśli snucie się błękitnych pasm dymnych do góry po freskach, czy też wicie się ich wokół kolumn podtrzymujących kopuły. Ruch tych wijących się w górę pasm dymu, w dodatku wzajemnie się przenikających, sprawia, że przestrzeń architektoniczna świątyni rozszerza się niemal do nieskończoności. W gęstych smugach dymu niknie kopuła, łagodzona jest ostrość krawędzi i twardość powierzchni, wszystko jakby się rozpływa w ciągłym ruchu dymu, nabierając przy tym jak gdyby życia. Dotychczas mówiliśmy o niewielkim tylko fragmencie wewnątrzświątynnych współdziałań artystycznych, w dodatku dość jednostronnie. Wspomnijmy więc chociaż tutaj o plastyce i rytmie ruchów kapłanów podczas na przykład czynności okadzania, o grze świateł na drogocennych, wysadzanych kamieniami liturgicznych szatach, o specyficznym zapachu kadzidła przyczyniającym się do podniosłości atmosfery, która z kolei jonizowana jest ogniem tysięcy palących się świec. Zauważmy wreszcie, że synteza wewnątrzświątynnych działań artystycznych nie ogranicza się do sfery sztuk plastycznych, lecz obejmuje również swoim zasięgiem sztukę wokalną i poetycką, przy czym sztukę poetycką wszelkich rodzajów. Sama zresztą owa synteza, jeśli rozpatrywać ją na płaszczyźnie estetycznej, nie jest niczym innym jak dramatem muzycznym. Wszystko w owym dramacie muzycznym podporządkowane jest jednemu, nadrzędnemu celowi, którym jest katharsis.


[O.Paweł Florenski (ur. 1882, zm. 1943 w łagrze na Wyspach Sołowieckich, duchowny prawosławny, fizyk, filozof, teolog i poeta, jeden z głównych twórców tzw. renesansu rosyjskiego - rozkwitu prawosławnej myśli rosyjskiej na przełomie XIX i XX w. Cyt. fragment pochodzi z książki Florenskiego pt. Ikonostas i inne szkice, przeł. Z.Podgórzec, Warszawa 1984, s. 38-39 ]

Read 11358 times

16, (3) 2000 - Jesień



Copyright 2003-2024 © Kongregacja Oratorium Św. Filipa Neri i parafia pw. NMP Matki Kościoła w Poznaniu
stat4u
Kalendarz
Czytania
Kongregacja Oratorium Św. Filipa Neri - Poznań